Dualno obrazovanje u školama

Kao jedna od novina u  reformi obrazovanja u Srbiji jeste uvođenje dualnog obrazovanja. Zakon o dualnom obrazovanju usvojen je 2017.godine.  Na skupu pod nazivom “Dualno obrazovanje – znanje za budućnost” održanom u decembru 2019. godine je istaknuto da Srbija ima 35 dualnih profila, kao i da je u model dualnog obrazovanja uključeno oko 6 100 učenika i 880 kompanija. Posebno je ukazano na važnost toga da obrazovanje vodi računa o potrebama privrede, te da broj profila i  obuhvaćenih đaka iz godine u godinu raste.

Dualno obrazovanje je inicijalno poteklo u Nemačkoj, u nešto drugačijem društvenom i ekonomskom konteksu i na drugačijim osnovama od onih na kojima se danas gradi. Sistem koji u Nemačkoj, Austriji i Švajcarskoj postoji više od jednog veka, počiva na kombinaciji nastave u školi i obuke na radnom mestu. U radu Reforma produžnih škola u Minhenu i utemeljenje dualnog sistema stručnog obrazovanja, prof. dr A.Ilić-Rajković predstavlja pedagoške osnovne za utemeljenje produženih škola u Nemačkoj, a na kojima počiva sistem savremenog dualnog obrazovanja u srednjim školama u Srbiji.  Analizirajući društveno-kulturni, ekonomski i obrazovni kontekst tadašnje Nemačke, prof.dr Ilić-Rajković ukazuje na pedagoške osnove koje su tada vodile proces reformisanja škola. O čemu se radi?

Ubrzan razvoj ekonomije i industrije, doveo je do velikih razlika u socijalnoj strukturi stanovništa tadašnje Nemačke. Omladina i mladi predstavljeni su kao izvorišne tačke mogućih revolucija i pobune koja bi bila uslovljena sve većim klasnim nejednakostima.  U tom smislu, rast broja mladih, zanatskih radnika u Nemačkoj, pratio je i porast maloletičkog kriminala i delinkvencije kod njih. Rešenje navedenog  problema ponudio je G.Keršenštajner, pedagog i školski inspektor, kroz projekat društveno-građanskog vaspitanja, smatrajući da se učenici pored osposobljenosti za praktičan rad, moraju osposobiti za moralno, građansko, pravedno i kulturno delovanje. Razvijanje ličnih kapaciteta učenika, povezavanje nastave sa interesovanjima učenika, razvijanje pozitivnog odnosa prema radu i radnoj etici, uz razvijanje svesnosti o pravdi i kulturnom napredovanju, postavljene su kao uporišne tačke reformi.

“Obrazovanje čoveka koji se ne sme poistovetiti sa radnikom, niti izgubiti u radniku”

ILić-Rajković zaključuje da je reforma minhenskih škola dakle, usmerena ne na unapređivanje privrednih kapaciteta države, već na obrazovanje mladih radnika za aktivne građane kroz sadržaje opšteobrazovnih predmeta, a na bazi njihovih stručnih znanja (Ilić-Rajković, 2015:129).

Pomenuta razmatra nas navode da se zapitamo koje su uporišne tačke sadašnjih reformi  i koja je dobrobit onih kojima su namenjene?

Jedno od mišljenja jeste da je dualno obrazovanje samo drugi naziv i poziv za razvianje robovlasničkog rada dece za strane kompanije.

Reference:

Ilić- Rajković, A. (2015): РЕФОРМА ПРОДУЖНИХ ШКОЛА У МИНХЕНУ И УТЕМЕЉЕЊЕ ДУАЛНОГ СИСТЕМА СТРУЧНОГ ОБРАЗОВАЊА, link